یکی از مهم‌ترین مصالح در ساخت سازه‌ها، بتن است؛ بنابراین نحوه تولید و عمل‌آوری بتن از اهمیت زیادی برخوردار است. نحوه صحیح تولید بتن در کیفیت و مقاومت سازه‌های مختلف تأثیرگذار است. به دلیل این‌که ترک خوردن بتن در هنگام خشک شدن آن، می‌تواند باعث کاهش مقاومت بتن و در نتیجه کاهش مقاومت سازه شود، لازم است که در تولید بتن، شرایط آب و ‌هوایی را در نظر گرفت و اصولی را رعایت کرد. ما در این مقاله از کلار قصد داریم تا شما را با نحوه عمل آوری بتن در شرایط مختلف آب و هوایی آشنا کنیم.

عمل آوری بتن چیست

ساختار بتن به گونه‌ای است که شرایط مختلف آب و هوایی و دما می‌تواند روی آن تأثیر بگذارد و کیفیت و مقاومت آن را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین لازم است که تولید بتن زیر نظر افراد متخصص انجام شود تا بتوان اصول مورد نظر در هر دمایی را روی آن پیاده کرد. برای آشنایی با آسیب های بتن و راه های مقابله با آن ها مقاله ما را در این مورد بخوانید.

به فرآیندی که در آن بتن به گونه‌ای حفظ می‌شود تا دمای آن به طور ناگهانی تغییر نکند و همچنین رطوبت آن یک دفعه از دست نرود، عمل آوری بتن می‌گویند. در صورتی که این فرآیند با دقت لازم انجام شود، بتن تولیدشده، بسیار مقاوم و باکیفیت خواهد بود. بعد از بتن‌ریزی و قالب‌گیری، پروسه عمل آوری آغاز می‌شود. از آن‌جا که استحکام بتن در استحکام سازه تأثیرگذار است، ساختار بتن باید به صورت یکپارچه و همگن باشد؛ بنابراین بعد از این‌که بتن تازه ریخته شد، نیاز به مراقبت زیادی دارد. در ادامه شما را با مراحلی که در آن بتن، عمل آوری می‌شود، آشنا می‌کنیم.

عمل آوری بتن چه مراحلی دارد؟

عمل آوری بتن نیازمند رعایت دو مرحله مراقبت و محافظت از بتن است:

در مرحله مراقبت باید دمای بتن تازه ریخته شده را در حدود 13 درجه نگه داشت و اجازه نداد که این دما تغییر کند. شایان ذکر است که در هوای گرم و سرد، روش عمل آوری بتن تفاوت دارد، اما نکته‌ای که باید در هر شرایط آب و هوایی به آن توجه کرد این است که باید در حفظ دمای مطلوب، تلاش کرد. به خصوص در روزهای اول بعد از ریختن بتن، باید از این‌که رطوبت به طور ناگهانی از دست رود، جلوگیری کرد و دما را ثابت نگه داشت. یکی از کارهایی که برای حفظ دمای بتن انجام می‌دهند این است که پی در پی به آن‌ها آب می‌پاشند یا قالب‌های بتنی را با گونی می‌پیچند. این کار اجازه از دست رفتن ناگهانی رطوبت را نمی‌دهد. این‌ کارها برای این‌که بتن به ساختاری همگن و یکپارچه برسد، انجام می‌شود. مراقبت از بتن باید به مدت هفت روز با دقت کامل انجام شود تا رطوبت آن تا نزدیک 80 درصد حفظ شود.

در مرحله محافظت باید از بتن تازه در برابر هوای خیلی گرم یا خیلی سرد، ضربه زدن و تمام شرایط بیرونی که می‌تواند با بافت بتن، آسیب بزند، محافظت شود. وارد شدن هرگونه آسیب به بتن از تبدیل شدن آن به یک جسم مقاوم و همگن جلوگیری می‌کند. برای محافظت از بتن تازه و تبدیل شدن آن به جسمی همگن، باید تدابیری سنجیده انجام شود. برای مثال باید محل عبور تأسیسات و لوله‌ها بررسی شود. با رعایت اصول مربوطه در دو مرحله مراقبت و محافظت، بعد از حدود 28 روز از عمل آوری، بتن به همگنی و مقاومت بالایی دست پیدا می‌کند.

عمل آوری بتن با چه روش‌هایی انجام می‌شود؟

• عمل آوری با آب

یکی از راه‌هایی که می‌تواند باعث حفظ رطوبت بتن شود، استفاده از آب است. البته باید دقت شود که آب مورد استفاده بدون افزودنی باشد، زیرا این افزودنی‌ها بر بافت بتن اثر خوبی نمی‌گذارند. نکته‌ی دیگری که در مورد آب وجود دارد، دمای آن است. دمای آب باید در حد متعادلی باشد. گرمای بیش از حد یا سرمای زیاد آب می‌تواند باعث ایجاد ترک در بتن شود. عمل آوری با آب به سه روش آب‌پاشی، حوضچه‌های آب و پوشش‌های خیس انجام می‌شود.

• عمل‌آوری به ‌روش قالب بندی

برای عمل‌آوری بتن‌های عمودی از روش قالب بندی استفاده می‌شود. در این روش از تخته‌های چوبی استفاده می‌کنند که باید به طور دائم آن‌ها را خیس کرد. البته لازم است قبل از قرارگیری قالب‌‌ها، بتن خیس شود.

• عمل آوری به ‌روش عایقی

در مناطق کم آب از روش عایقی استفاده می‌شود. در این روش سطح بتن را عایق کاری می‌کنند تا از بخار شدن آب جلوگیری شود. در عایق کاری، دور بتن را با پلاستیک و نایلون می‌پوشانند. پلاستیک‌ها باید سالم باشند و هنگام کشیدن آن‌ها دور بتن باید دقت کرد تا در ظاهر بتن تأثیر نگذارند.

• عمل آوری حرارتی

بعد از این‌که بتن گرفته شد، باید به آن گرما داد. گرما دادن باید به صورت یکپارچه انجام شود و نباید تنها به یک نقطه گرما داد. گاز و دودی که گرما تولید می‌کنند، نباید با بتن تازه در تماس باشند. با استفاده از پشم شیشه، یونولیت و عایق‌های پوشالی، دمای بتن حفظ می‌شود.

عوامل مؤثر در عمل آوری بتن

به طور میانگین زمان عمل آوری بتن، یک دوره 28 روزه است که این زمان تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که تعدادی از این عوامل در زیر معرفی شده‌اند:

• شرایط آب و هوایی
• نوع سیمان
• نوع بتن ریزی
• نسبت آب به سیمان

سخن پایانی

در عمل آوری بتن باید دقت شود که رطوبت بتن تا زمان سفت شدن به مقداری باشد که از ترک خوردن آن جلوگیری می‌کند. در این فرایند عوامل بسیار مختلفی دخیل هستند که یکی از آن‌ها نسبت آب به سیمان است. با استفاده از یک دستگاه سیمان پاش باکیفیت می‌توانید این دو ماده را با دقت خوبی مخلوط کرده و به این ترتیب از استحکام بتن مطمئن شوید.